Prabuty: historia i krajobraz dawnej Pomezanii

Tego szukamy w Prabutach

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Prabuty, pogoda Prabuty, praca Prabuty, parafia Prabuty, Prabuty szpital, kebab Prabuty.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Prabutach, tutaj możesz przeczytać kilka słów o ich historii oraz sprawdzić aktualne dane dotyczące miasta.

Prabuty, znane również jako Riesenburg w języku niemieckim, to miasto położone w południowo-wschodniej części województwa pomorskiego nad rzeką Liwa. Pierwsza historyczna wzmianka o Prabutach opowiada o zniszczeniu pruskiego grodu Rezija przez wojska krzyżackie w roku 1236. 40 lat później, na tym miejscu rozpoczęto budowę zamku i założono osadę. Pierwszy znany dokument lokacyjny miasta datowany jest na 30 października 1330 r. W połowie XIV wieku zamek staje się jedną z najwspanialszych rezydencji biskupów w państwie krzyżackim. W ciągu XIV wieku miasto unika wojen i inwazji, ale często doświadcza epidemii i kataklizmów. W roku 1379 do Prabut przybywa w drodze do Rzymu litewski książę Świdrygiełło, a w 1381 Waydota. W wieku XV głównym wydarzeniem są wojny polsko-krzyżackie, podczas których w roku 1414 miasto zostaje zniszczone przez wojska Jagiełły. W wyniku ucisku ze strony zakonu krzyżackiego część mieszkańców pragnie przyłączyć się do Związku Pruskiego, powstałego w roku 1440. Te plany jednak zostają udaremnione przez biskupa Caspara. Po zakończeniu 13-letniej wojny w wyniku zawarcia pokoju toruńskiego Prabuty pozostają na długie lata w obrębie państwa krzyżackiego. Od 1501 do 1521 r. Prabuty doświadczają okresu rozkwitu jako stolica Pomezanii. Sekularyzacja Prus w roku 1525, która prowadzi do zaniku państwa zakonnego, skutkuje przekształceniem Prabut w siedzibę starostwa. W tym czasie większość mieszkańców miasta przechodzi na wyznanie protestanckie. W XVI wieku Prabuty zamieszkane są przez liczne osoby pochodzenia polskiego. Funkcjonuje również gmina wyznaniowa, pod kierownictwem polskiego proboszcza. Pomimo względnego spokoju miasto w wieku XVI i na początku XVII dotykają liczne epidemie. Konflikty szwedzkie w XVII wieku przynoszą znaczne zniszczenia i ubóstwo dla mieszkańców. W okresie od 1688 do 1787 r. Prabuty trzykrotnie nękane są przez ogromne pożary, jednak po każdym z nich miasto odradza się na nowo. Na początku XIX wieku ponownie następuje okres wojen. Przez Prabuty przechodzi wojsko francuskie w trakcie marszu na Rosję i w czasie odwrotu spod Borodino. Ten czas to również era uwłaszczenia chłopów i narodzin kapitalizmu, co wiąże się z rozwojem rzemiosła oraz wprowadzeniem połączeń kolejowych (z Malborkiem, Kwidzynem, Iławą), usług pocztowych, dróg i infrastruktury miejskiej, takiej jak wodociągi czy kanalizacja. Niestety, mimo tych postępów Prabuty nigdy nie stały się siedzibą większych zakładów przemysłowych, chociaż w latach 20. i 30. XX wieku były jednymi z najbardziej uprzemysłowionych miast w powiecie suskim, obok Iławy. II wojna światowa także nie oszczędziła miasta, które uległo zniszczeniu w stopniu 55%. Po wojnie w Prabutach powstają nowe przedsiębiorstwa przemysłowe i spółdzielnie, takie jak ZHO Hydroster, Spółdzielnia Inwalidów "Świt", Spółdzielnia Odzieżowa "Delta", Spółdzielnia Pracy "Tęcza", Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" oraz zakłady obsługujące rolnictwo i PGR-y. Rozwijany jest także znaczący kompleks szpitalny, a wznoszone są nowe osiedla mieszkaniowe oraz drogi. Rok 1989 przynosi zmiany w dziedzinie gospodarki, które skutkują kryzysem, a niektóre z zakładów nawet upadają. To także okres zwiększonej aktywności ekonomicznej mieszkańców, którzy zakładają własne niewielkie przedsiębiorstwa rodzinne. Władze samorządowe podejmują wysiłki, aby w miarę swoich możliwości zaspokoić potrzeby mieszkańców, inwestując w rozwój infrastruktury oraz prowadząc działania związane z prywatyzacją. Nazwa "Prabuty" istniała już w średniowieczu i prawdopodobnie wywodzi się od nazwy Prusów. Niemiecka nazwa miasta jest czasem łączona z pruskim słowem "Resin" (Resinburg) lub "Riesen" (Riesenburg), co może oznaczać "miasto olbrzyma" lub "gród olbrzyma". Stąd pochodzi też symbol olbrzyma z maczugą umieszczony w herbie miasta.

Najważniejsze fakty w Prabutach